Iedereen fit en gezond dankzij de e-bike?

Iedereen fit en gezond dankzij de e-bike?

Fietsen is gezond, dat is een feit. Maar gaat je conditie er ook op vooruit wanneer je fietst met een e-bike? Of is het effect van elektrisch ondersteunde fietstochtjes op je fitheid te verwaarlozen? Wij legden ons oor te luister bij Karel Pardaens van vzw Transplantoux, die drie concrete vragen voor ons probeert te beantwoorden: Zijn we fysiek actiever door het gebruik van een e-bike? Zo ja, zijn we voldoende fysiek actief om er gezondheidsvoordelen van te plukken? En is het mogelijk om je conditie te verbeteren met een e-bike?

Eerst even voorstellen: wie is Transplantoux?

Transplantoux is een vereniging die vanuit het UZ Leuven werd opgericht en die transplantatiepatiënten in beweging tracht te krijgen én te houden. Een gezonde levensstijl met voldoende beweging is immers van vitaal belang voor wie een orgaan getransplanteerd kreeg. Het hoogtepunt van hun werking - letterlijk en figuurlijk - is een jaarlijkse trip richting Mont Ventoux. Een grote groep Transplantoux-leden beklimt eind september de Kale Berg en zet zo de kroon op een pak revalidatiewerk. 

Voor heel wat patiënten is de e-bike de ideale - en enige - manier om dat doel te behalen, weet ook Karel Pardaens van Transplantoux. En dus stelden wij ons de vraag: in welke mate stellen e-bikes ons in staat om onze conditie te verbeteren? Is het echt zo gezond als we denken om dagdagelijkse verplaatsingen met de e-bike te doen? Of moeten we toch voorkeur geven aan een niet-elektrische fiets om de fietskilometers fysiek te laten meetellen? Karel dook de wetenschappelijke papers in, op zoek naar antwoorden! 

Minder intensiteit, wel langere afstanden

"Uit de meeste wetenschappelijke studies blijkt dat hartslag, energieverbruik, vermogen en zuurstofopname bij het gebruik van een e-bike lager liggen dan bij het gebruik van een gewone fiets, maar hoger dan bij wandelen" weet Karel Pardaens van Transplantoux. "Het gaat hier uiteraard over gemiddelden, want zoals we allemaal weten kan je de e-bike gebruiken met veel of weinig elektrische ondersteuning."

Als mensen dus kiezen voor de e-bike i.p.v. voor de gewone fiets om op zondagochtend naar de bakker te gaan, dan zijn ze minder fysiek actief. De intensiteit van de activiteit zal naar alle waarschijnlijkheid lager liggen.  Verkiezen ze de elektrische fiets boven de wandeling naar de bakker, dan hebben ze misschien wel een (half) pistoletje extra verdiend. 

"Als de auto aan de kant blijft staan ten gunste van een e-bike, bijvoorbeeld om de verplaatsing naar en van het werk te maken, dan is dat pure winst voor de volksgezondheid. Dat geldt evenzeer wanneer er voor een e-bike gekozen wordt omwille van een chronische aandoening, een te heuvelachtige omgeving of oudere leeftijd, en het alternatief helemaal geen beweging meer zou zijn" aldus Karel Pardaens. 

Fysieke training en fitheid hangt af van de inspanningsintensiteit, maar ook van de frequentie en de duur van de inspanning. Studies suggereren dat mensen met een e-bike doorgaans vaker en langere afstanden zullen fietsen dan met een gewone fiets. Karel Pardaens: "Om van gezondheidsvoordelen te genieten, beveelt de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) volwassenen aan om 150 à 300 minuten per week fysiek actief te zijn aan een matige intensiteit en 75 à 150 minuten aan hoge intensiteit. Met een gewone fiets ligt de intensiteit al snel een stukje hoger, maar met de e-bike zal je sneller de duur van je inspanning vergroten. Je neemt doorgaans vaker de fiets om je te verplaatsen of je maakt langere dagtochten, net omdat je minder 'afziet' onderweg." 

Conditie verbeteren met een e-bike? Afhankelijk van je conditie!

Fietsen met een e-bike, wordt je conditie daar nu eigenlijk beter van? De vraag is simpel, het antwoord, volgens Karel Pardaens, genuanceerder. "Laat ons al beginnen met de definitie van het woord ‘conditie’. In feite verwijst de volksmond daarmee naar wat we ietofwat wetenschappelijker aanduiden als iemands ‘uithouding’ en overeenkomstige prestatieniveau. Een veel bestudeerde maat voor de uithouding is de VO2max, of maximale zuurstofopname." 

Welnu, is het mogelijk om door elektrisch fietsen de uithouding te verbeteren? "Het antwoord is volmondig ja, zo hebben studies reeds aangetoond. Alles is echter afhankelijk van je initiële (prestatie)niveau. Voor wie – door welke reden dan ook – ‘gedeconditioneerd’ is, zullen alle kleine beetjes helpen. Wie reeds over een goede uithouding beschikt zal het bijkomende gebruik van een e-bike - bvb. de speedpedelec voor woonwerkverplaatsingen - wellicht niet meer volstaan om nog bijkomend trainingseffect uit te lokken. Al zijn marginale winsten ook in dit geval niet uitgesloten. Het neemt ook niet weg dat voor gezondheid en beweging meestal ‘méér is beter’ geldt." 

 

Dus: elektrisch fietsen om fitter te worden?

Karel Pardaens: "Naar alle waarschijnlijkheid kunnen we zeggen van wel. Dankzij de e-bike kunnen méér mensen fietsen, die het anders niet zouden kunnen doen (door leeftijd, ziekte, te grote afstanden of te heuvelachtige omgeving). Het is ook mogelijk om met een e-bike te voldoen aan de internationale aanbevelingen voor fysieke activiteit en om je uithouding te verbeteren. In het algemeen zullen de te verwachten gezondheidsvoordelen van het fietsen wel groter zijn bij het gebruik van een gewone fiets dan van een e-bike. De grootste gezondheidswinst van de e-bike – zowel op het individuele als op het maatschappelijke vlak – valt te rapen bij de mensen die weinig of niet actief zijn." 

Wil je een paar getuigenissen lezen van andersvalide klanten voor wie de elektrische fiets een wereld van verschil heeft gemaakt?

Bronnen

Bourne et al (2018). Health benefits of electrically-assisted cycling: a systematic review. Int J Behav Nutr Phys Act 15: 116.

Bourne et al (2020). The impact of e-cycling on travel behaviour: a scoping review. J Transp Health 19.

Haufe et al (2022). Impact of electrically assisted bicycles on physical activity and traffic accident risk: a prospective observational study. BMJ Open Sp Ex Med 8: e001275.

McVicar et al (2018). Systematic review and meta-analysis evaluating the effects electric bikes have on physiological parameters. Scand J Med  Sci Sports 32: 1076-1088.

Riiser et al (2022). E-cycling and health benefits: a systematic literature review with meta-analyses. Front Sports Act Living 4: 1031004.

 

Product toegevoegd aan verlanglijst